سال دوم / شمارۀ بیستم / سخن سردبیر / کشف سیارۀ همزاد زمین / فرداد فرشته هوش

کشف اولین سیارۀ همزاد زمین
فرداد فرشته‌هوش




اجـــــرام که ساکنان این ایوانند
اســـباب تـــردد خــــــردمندانند
هان تا سر رشتۀ خرد گم نکنی
کانــان که مدبـــــرند سرگردانند

                    حکیم عمرخیام


با سلام

ستاره‌شناسان "سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا" معروف به ناسا[1] در تاریخ 5 دسامبر 2011 اعلام و تأیید کردند که سیارۀ قابل سکونت دیگری مشابه سیارۀ زمین در خارج از منظومۀ شمسی وجود دارد. این سیاره که توسط یکی از تلسکوپ‌های فضایی ناسا موسوم به کپلر[2] شناسایی گردید، کِپلر- 22ب[3] اسم‌گذاری شده است.   
این سیاره که در خارج از منظومۀ شمسی واقع شده همانند زمین به دور ستارۀ دیگری مانند خورشید می‌چرخد. همان‌طور که می‌دانید سیارۀ زمین و اجرام دیگری که به دور ستارۀ خورشید می‌چرخند و به عبارتی تحت نیروی جاذبۀ خورشید قرار دارند منظومۀ شمسی را تشکیل می‌دهند.      
این سیارۀ جدید در حدود 600 سال نوری از زمین فاصله دارد. هر سالِ نوری معادل مسافتی است که نور در خلاء و با سرعت 300000 کیلومتر در ثانیه به مدت یک سال می‌پیماید.
حجم این سیاره 2.4 برابر سیارۀ زمین بوده و درجۀ حرارت سطح آن در صورت داشتن اتمسفر و یا چیزی شبیه جوّ زمین حدود 22 درجۀ سانتی‌گراد تخمین زده شده است. چنانچه این سیاره فاقد جوّ یا اتمسفر باشد دمای سطح آن تقریباً 11 درجه زیر صفر خواهد بود. همانند سیارات منظومۀ شمسی از جمله زمین که به دور خورشید می‌چرخند، این سیاره نیز به دور ستارۀ خورشیدمانند خود می‌چرخد. فاصلۀ کپلر-22ب از ستارۀ خورشیدمانند خود حدود 15 درصد کمتر از فاصلۀ سیارۀ زمین از ستارۀ خورشید است. طبق محاسبات زمینی، مدت زمانی که کپلر-22ب به دور ستارۀ خورشیدمانند خود می‌گردد معادل 290 روز یعنی 75 روز کمتر از یک سالِ زمینی است. مدار چرخش این سیارۀ جدید به دور سیارۀ خورشیدمانند خود در حدود 85 درصد مدار چرخش زمین به دور خورشید است. 
هنوز ماهیت و جنس این سیاره به درستی تشخیص داده نشده است و معلوم نیست که بیشتر سطح آن را مایعات، گاز و یا صخره‌ها تشکیل می‌دهند.
از فوریۀ 2011 که مأموریت تلسکوپ و گروه کپلر آغاز شده است، از 54 سیاره‌ای که به منظور شناسایی انتخاب شده بودند، کپلر-22ب اولین سیاره‌ای است که وجود آن مورد تأیید قرار گرفت. در حال حاضر چیزی حدود 2326 اجرام آسمانی دیگر توسط تلسکوپ کپلر هدف‌گذاری شده که 207 مورد از آنها تقریباً به اندازۀ زمین می‌باشند.

و اما حکیم فرزانه و منجم ما، عمرخیام صدها سال پیش چه خردمندانه فرمود که:

اجـــــرام که ساکنان این ایوانند
اســـباب تـــردد خــــــردمندانند
هان تا سر رشتۀ خرد گم نکنی
کانــان که مدبـــــرند سرگردانند

به نظر می‌رسد پس از گذشت این همه سال، ما مدبران سر رشتۀ خرد را گم کرده‌ایم و همچنان در سرگردانی به سر می‌بریم و اجرام این ایوان تنها توجه خردمندان دیار غرب را به خود جلب می‌کند. کشوری که هنوز در طراحی درِ بطریِ ترشی لیته، رب گوجه و ... مشکل دارد (چند شب پیش برای باز نمودن در بطری رب گوجه فرنگی ساخت ایران، تقریباً مچ دست چپم آسیب‌ دید که هنوز هم در حرکت دادن آن دچار مشکل هستم) ادعای غنی‌سازی اورانیم و هزار و یک ادعای بی‌اساس دیگر دارد و می‌بینیم که این ادعاها و رفتارها چگونه بلای جان این ملت ستمدیده نیز می‌گردند. مشکلِ داشتنِ نفت در آن سرزمین کم بود، تسلیحات اتمی نیز به آن افزوده شده است. البته بنده نه کارشناس امور سیاسی‌ام  و نه ادعایی در این زمینه دارم. به خوب یا بد بودن داشتن انرژی اتمی هم کاری ندارم. اما مهم نتیجۀ عملی آن برای پدران و مادران و خواهران و برادران ماست که در آن مملکت زندگی می‌کنند و هر دم نگران فردای نامعلوم خود هستند. البته به هیچ وجه رفتار حکومت‌های غربی را نیز در قبال ایران مورد تأیید قرار نمی‌دهم ولی به قول شاعر: "چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی".
اجازه بدهید که خیلی فلسفه بافی نکنم و در آستانۀ سال جدید میلادی تنها آرزوی سربلندی و سرافرازی برای ایران و ایرانی و در هر کجای این کرۀ خاک که باشند، داشته باشم. به قول پروفسور فضل‌الله رضا:

که ایران زمین شهر ما یاد باد
همیشه بر و بومش آبـــاد باد    
 
         



[1] . NASA

[2] . Kepler

[3] . Kepler 22-b

Comments