شعری از عارف قزوینی

عارف قزوینی (1259 خورشیدی – 1312 خورشیدی) شاعر و تصنیف‌ساز متولد قزوین بود. بسیاری از تصنیف‌های اجتماعی عارف توسط بسیاری از شاعران و خوانندگان معاصر بازخوانی شده است. 
عارف در 17 سالگی به دختری به نام "خانم بالا" عشق و علاقه پیدا کرد و با او در پنهان ازدواج کرد. در اثر فشارهای خانوادۀ دختر عارف ناچار به ترک قزوین شد و به ناچار به رشت رفت. پس از بازگشت با وجود عشق فراوان به "خانم بالا" وی را طلاق داد و تا آخر عمر ازدواج نکرد. عارف تنها 23 سال داشت که زمزمه‌های مشروطیت در ایران آغاز گردید و وی با سرودن غزلیات شورانگیز خود به جنبش مشروطه کمک نمود.
نقل است که در هنگام مرگ کلنل محمدتقی خان پسیان در سال 1340 ه.ق. در تشییع جنازهٔ او شرکت نمود و به مسببین این حادثه ناسزا گفت. هنگامی که خواستند سر کلنل را روی توپ بگذارند، عارف فریاد بر آورد:

این سر که نشان سر پرستی‌ست
امروز رها ز قید هستی‌ست

با دیدهٔ عبرتش ببینید
کاین عاقبت وطن پرستی ست

عارف در سال 1305 ه.ش. به دعوت دوستی به بروجرد رفت تا شرح احوال دورهٔ آزادی‌خواهی را بنویسد. اما از بروجرد بر اثر حادثه‌ای ناخوشایند خارج شد و به اراک پناه برد. در اراک هم او را راحت نگذاشتند.
سپس بیماریش شدت گرفت و حنجره‌اش گرفته شد، از خواندن بازماند و از معالجه ناتوان.
سرانجام عارف در سال 1307 جهت معالجه نزد دکتر بدیع به همدان رفت و برای همیشه در آنجا ماند. عارف در همدان بیمار، رنج‌دیده و مایوس بود و از همه جز اندک دوستانی یک‌دل و صمیمی کناره گرفت و انسان‌ها را شیطان و دروغگو می‌نامید.
عارف باقیماندهٔ عمر را در خانه‌ای اجاره‌ای در یک قلعهٔ کوچک در درهٔ مرادبیک با یک کلفت به صورت تبعیدی و خودخواسته سکونت گزید؛ در حالی که دارایی او سه سگ و دو دست لباس کهنه بود. او در سال‌های پایانی با فقر دست به گریبان بود و اگر چه دوستان دور و نزدیک به او کمک می‌کردند، این امر به روح آزادهٔ شاعر لطمه می‌زد و او را شرمنده می‌ساخت.

آرامگاه ساده و بی‌آلایش عارف در شهر همدان و در محوطۀ آرامگاه ابوعلی سینا قرار دارد.