ره مده بر جان خود تشویش در راه
حقیقت
به بهانۀ نامۀ ارسالی مهرگان به نشریات تورنتو
پیش‌درآمد: شعری از زنده یاد احسان طبری
آنکه جانش شد ز تهمت ریش در راه حقیقت
سعی خود را گو نماید بیش در راه حقیقت
تا از اول خویش را بهر بلا حاضر نسازد
کی رود کارش به آخر پیش در راه حقیقت
افتراگویان فراوانند، از غوغای آنان
ره مده بر جان خود تشویش در راه حقیقت
مرگ و رسوایی و فقر و زجر از هر سو ببینی
صد طلسم از خصم کافرکیش در راه حقیقت
بدترین پستی به گیتی شیوۀ ناحق‌گرایی‌ست
جز ز ناحقّی به جان مندیش در راه حقیقت
کینه‌ورزی از سوی یاران عذابی هول باشد
زهر قاتل هست با این نیش در راه حقیقت
لیک آنسان باش در این عرصه کین پیوسته بودی
پُرگذشت و خاضع و درویش در راه حقیقت
هر چه بوجهلان به کذب خویش راهت را ببندند
ای پیمُبر شو به صدق خویش در راه حقیقت
درآمد: در ماه دسامبر 2010 و پس از پشت سر گذاشتن اولین سالگرد مهرگان،
نامه‌ای به همراه تمامی شماره‌های چاپ شدۀ مهرگان را با پست، به دفتر برخی از
نشریات پرسابقۀ شهر خودمان تورنتو فرستادم و ضمن معرفی مهرگان سوالات نظرسنجی
مختصری ]در مورد مهرگان[
را نیز ضمیمۀ آن نمودم. در مورد متن نامه و جزئیات آن توضیح بیشتری نمی‌دهم چرا که
متن کامل آن را در زیر ملاحظه خواهید نمود. متاسفانه پس از گذشت دو ماه و تا لحظۀ
چاپ این گزارش تنها پاسخی که از بین این نشریات دریافت گردید متعلق به "نشریۀ
زن روز" و "کاکا"ی جناب آقای عزت‌الله زنگنه بود
که پاسخ‌های ایشان را در انتهای همین گزارش آورده‌ایم.
با توجه به آشنایی با کار نشریاتی و درک میزان مشغله‌های مرتبط با این حرفه از یک
طرف و مشکلات عدیدۀ مالی از طرف دیگر، به هیچ وجه قصد شکوه و گلایه از دوستان و
همکاران نشریاتی خود را ندارم. امیدوارم که نیش تند شعر طبری هم متوجۀ این دوستان
نگردد چرا که تنها به دلیل زیبایی جادویی کلام این ابیات، آن را در ابتدای این
گزارش درج نمودم.
در هر شکل برای تمامی
همکاران مطبوعاتی خود خواستار سلامتی و توفیق روزافزون هستم و بر خود لازم می‌دانم
که به همۀ آنان به خاطر تلاشی که در عرصۀ زنده نگاه داشتن فرهنگ و ادب ایران انجام
می‌دهند خسته نباشید بگویم.
این شما و این هم متن
کامل نامۀ ارسالی مهرگان به نشریات تورنتو.
خدمت همکاران محترم در:
نشریۀ شهروند – جناب آقای حسن زرهی - سرکار خانم نسرین الماسی
نشریۀ ایران استار – جناب آقای شهرام بینش
نشریۀ سلام تورنتو – جناب آقای
محسن تقوی
نشریۀ شهر ما – جناب آقای اسد زرین‌مهر
نشریۀ ایران جوان – جناب آقای کوروش شهبازیان – بابک ریحانی‌پور
نشریۀ روشنگر – جناب آقای سیامک ستوده
نشریۀ "زن روز" و "کاکا" – جناب آقای عزت‌الله زنگنه
نشریۀ زرورق – جناب آقای شهرام
صارمی
تلویزیون پاسارگاد و ایران زمین – جناب آقای کیومرث رضوانی‌فر
با سلام
مهرگان یک ساله شد. همان طور که اطلاع دارید اولین شمارۀ مهرگان در تاریخ فوریۀ
2010 در تورنتو چاپ و توزیع گردید و همزمان در دنیای اینترنت نیز پا به عرصۀ وجود
گذاشت. پیش از چاپ و انتشار نخستین شمارۀ مهرگان، به مدت نه ماه و به طور شبانه‌روزی
در پی مقدمات لازم برای انجام این کار بودم. از طرح، اندازه و ساختار محتوایی
مهرگان گرفته تا نظرسنجی از دوستان و افرادی که به نوعی در این زمینه خبره بودند.
ماجراهای چاپ و چاپخانه، صفحه‌بندی، طراحی لوگو، طراحی وب‌سایت، نحوۀ توزیع و از
همه حیاتی‌تر یافتن آگهی‌های تجاری و در اصل بازاریابی هم جای خود را داشتند.
در طی مدت این نه ماه با افراد مختلفی صحبت کردم و نظرات مثبت و منفی آنان را با
دقت فراوان شنیدم و نکته‌برداری نمودم. بازۀ نظرات دریافتی بسیار گسترده و تصمیم‌گیری
نهایی بر اساس این نظرات تقریباً غیر ممکن بود. شاید در فرصتی دیگر به ذکر نمونه‌هایی
از این نظرات، که برخی از آنان بسیار به دور از واقعیت هم بودند بپردازم.
شاید بتوان گفت که در مدت این نه ماه (چه تناسبی!) به راستی آبستن مهرگان بودم و
نخستین شماره از مهرگان در واقع تولد آن پس از این نه ماه بود. به یاد جمله‌ای از
شریعتی افتادم که می‌گفت، مرد هم آبستن می‌شود، بله، آبستن کلمات!!
در تمام این مدت، همواره در اندیشۀ این بودم که سری به دفتر تمامی نشریات موجود در
این شهر بزنم و ضمن معرفی خود، از نزدیک با سردبیران و گرایشات فکری و رسانه‌ای
آنان آشنا شوم. حتی زمانی در این اندیشه بودم که با تک‌تک این افراد گفت‌وگوهایی
داشته باشم و نظرات و پیشنهادات همۀ آنان را در اولین شماره از مهرگان به چاپ
برسانم. به دلایل مختلف انجام این کار میسر نشد اما اندیشۀ آن تا به امروز در ذهنم
باقی است. شاید وقتی دیگر ...
در هر صورت بر آن شدم تا در آستانۀ یک سالگی مهرگان این گزارش مختصر را تهیه و به
همراه شماره‌های چاپ شدۀ مهرگان جهت بررسی و اظهار نظر شما، خدمت همۀ شما سروران
گرامی ارسال کنم.
همان طور که آگاه هستید، در مجموع بازار نشریات و رسانه‌های ایرانی خارج از ایران،
بازار آشفته‌ای است. دلایل آن هم تا حدودی بر همگان روشن است اما اجازه بدهید که
فعلاً وارد این مقوله نشویم.
همۀ ما به عنوان صاحبان جراید و رسانه‌ها در این سوی آب‌ها به نوعی نمایندگان
فرهنگ و سنت‌های ایران و ایرانی هستیم. معمولاً در بررسی وضعیت فرهنگی و اجتماعی
یک جامعه، چه جامعۀ مادر و چه جامعۀ مهاجر، بررسی وضعیت نشریات و رسانه‌های آن
جامعه یکی از عامل‌های مهم در به تصویر کشیدن فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی آن جامعه
است. همۀ ما از زمانی که قلم در دست می‌گیریم و کاری تولید می‌کنیم، به نوعی مسئولیتی
فرهنگی بر روی دوشمان گذاشته می‌شود که مسئولیت سنگین و پرباری است. فرآیند این
تولیدات شاید در کوتاه مدت چندان محسوس نباشد که البته مطمئنم این طور هست، اما به
یقین در دراز مدت و برای نسل‌های آینده به عنوان یکی از عامل‌های مهم در شناسایی
فرهنگ ایرانیان مهاجر به کانادا به کار خواهد رفت.
مهرگان با این دیدگاه قدم به عرصۀ وجود گذاشت و تا جایی که در توانش باشد نیز به
این راه ادامه خواهد داد. حال که قرار است کاری انجام شود و هدفی دنبال گردد چرا
آن را به بهترین نحو و باکیفیت‌ترین شکل ممکن ارائه نداد؟ چرا از نظرات کارشناسانۀ
دیگر همکاران در این زمینه آگاه نگردید تا به نقاط قوت و ضعف خود بهتر پی برد؟
بدون هیچ تردیدی نظرات خوانندگان و مخاطبان هر نشریه قابل احترام و قابل سنجش و
بررسی است، اما نظرات همکاران و دست اندرکاران رسانه‌های دیگر، نکات ارزنده‌تر و
کارشناسانه‌تری را به همراه خواهد داشت.
***
با ارسال این نامه خدمت
همۀ شما سروران گرامی ضمن معرفی مهرگان و دیدگاه‌های آن، از شما خواهشمندم که
دقایقی از وقت ارزشمند خود را صرف بررسی و مرور شماره‌های پیشین مهرگان نموده و با
ارسال نظرات خود ما را در راه رسیدن به اهدافمان یاری کنید.
در سخن سردبیر شمارۀ یازدهم مهرگان فهرست‌وار به توضیح مختصری در مورد ساختار
مهرگان اشاره نمودم و به همین جهت از تکرار مجدد آن در اینجا خودداری می‌کنم.
جهت تسهیل، سئوالاتی را از پیش تعیین نمودم تا هماهنگی بهتری بین پاسخ‌های دریافتی
برقرار کنم.
1. در یک نگاه کلی بزرگ‌ترین
نقطۀ ضعف مهرگان را در چه می‌بینید؟
2. ساختار مهرگان را در
مجموع چگونه ارزیابی می‌کنید؟
3. با توجه به اهداف ذکر
شده در بالا مهرگان تا چه اندازه در راه رسیدن به این اهداف موفق بوده است؟
4. کدام بخش مهرگان را قوی‌ترین
و کدام بخش آن را ضعیف‌ترین می‌دانید؟
5. بیشتر مطالب مهرگان
دارای تاریخ مصرف نبوده و اطلاع رسانی درست و بدون تعصبات قومی، ملی و مذهبی از
ارکان اصلی آن است. تا چه اندازه در این راه موفق بوده‌ایم؟
6. هر چند ظاهراً استاندارد
واحدی در مورد قواعد درست‌نویسی، فاصله گذاری و در کل استانداردهای نگارشی که مورد
قبول همگان باشد وجود ندارد اما مهرگان در تلاش است تا این قواعد را در حد امکان
رعایت کند. مهرگان این قواعد را در مورد چاپ تمامی مقالات ارسالی به مهرگان نیز
رعایت می‌کند تا کل نشریه حالت یکنواختی داشته باشد. نظر شما در این مورد چیست؟ و
مهرگان تا چه حدی در این راه موفق بوده است؟
7. مهرگان در انتخاب و
گزینش مطالب هر شماره وسواس ویژه‌ای به خرج می‌دهد تا هماهنگی بین مطالب مندرج در
بخش‌های مختلف آن به نوعی حفظ گردد. پروندۀ هر شماره محور اصلی جهت تعیین مطالب آن
شماره است. به نظر شما تا چه اندازه در راه رسیدن به این هدف موفق بوده‌ایم؟ و آیا
چنین هماهنگی‌ای را لازم می‌دانید؟
8. مهرگان در تلاش است تا
از درگیر شدن با مسائل و بحث‌های داغ و زودگذر سیاسی و یا مذهبی خودداری کند و در
عوض به مسائل کلی‌تر و ساختاری، که با ریشه‌های اجتماعی، فرهنگی و ملی ما مرتبط
است بپردازد. البته این به معنای بی‌تفاوت بودن مهرگان نسبت به مسائل روز نیست.
نظر شما به عنوان صاحبان رسانه‌ها در این مورد چیست و تا چه اندازه مهرگان را در
مراعات این اصل موفق می‌بینید؟
9. در مجموع مهرگان بر آن
است تا حامل پیام مهر و دوستی باشد و نیمۀ پُر لیوان را ببیند. به نظر شما آیا در
این راه موفق بوده‌ایم؟
10. چنانچه هر نظر و یا
پیشنهاد دیگری دارید با کمال میل پذیرای شنیدن آن هستیم.
متن کامل این گزارش به همراه تمامی پاسخ‌ها، نظرات و پیشنهادات شما در یکی از
شماره‌های آیندۀ مهرگان به چاپ خواهد رسید.
همان‌طور که گفتم هدف ارتقای کیفی تولیدات مهرگان و نیز بازگشایی درهای گفت‌وگو و
تبادل اندیشه بین همۀ صاحبان جراید و رسانه‌هاست. امیدوارم که در لابه‌لای پاسخ‌های
شما عزیزان ضمن یافتن اشکالات فنی و غیر فنی مهرگان، شاهراه ارتباطی بین همۀ
نشریات و رسانه‌های موجود در این شهر به نوعی گشوده شود تا همگی بتوانیم با تبادل
آرا و اندیشه‌های سازنده به باروری هر چه بیشتر جامعه ایرانی مقیم تورنتو
بپردازیم. شکی نیست که چنانچه هر یک از شما سروران گرامی، سوال و یا نظرسنجی مشابه‌ای
را در مورد نشریه و یا رسانۀ خود از مهرگان داشته باشید با کمال میل و در حد توان
با صداقت و دقت هر چه تمام‌تر آمادگی پاسخ به آنها را خواهم داشت.
نکتۀ دیگری که مایلم در همین جا خدمت همۀ شما عرض کنم و امیدوارم مقبول خاطرتان
واقع گردد این است که مشتاقم تا همۀ نشریات ایرانی تورنتو بتوانند هر از گاهی
جلسات تبادل اندیشه داشته باشند. این جلسات پرسش و پاسخ و تبادل اندیشه می‌توانند
به شکل عمومی و با حضور همۀ هموطنان و علاقه‌مندان مشتاق برگذار گردد. این امر
باعث می‌شود تا ضمن شنیدن صدای خوانندگان خود، به راه‌کارهای مشترک و بهینه‌تری در
مورد ارتقای محصولات خود دست یابیم. نظر شما در این مورد چیست؟
امیدوارم که تقاضاهای صادقانۀ مهرگان را به عنوان یک عضو جوان و نوپای این خانواده
پذیرا باشید و ما را از شنیدن نظرات و انتقادات خود محروم نکنید.
با سپاس فراوان
فرداد فرشته هوش
دسامبر 2010 میلادی -
آذز ماه 1389 خورشیدی
کپی این نامه به همراه 11 نسخه از مهرگان به آدرس مجلات فوق پست گردید.
***
تنها پاسخ دریافتی از
نشریۀ محترم "زنِ روز" و "کاکا"ی جناب عزت‌الله
زنگنه در زیر خدمت شما ارائه می‌گردد.
1. در یک نگاه کلی بزرگ‌ترین نقطۀ ضعف
مهرگان را در چه می‌بینید؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
1. عدم قدرت مالی.
2. عدم جذب آگهی (اقتصادی).
3. عدم به کار گیری همکاران تحریری به طور وسیع‌تر.
2. ساختار مهرگان را در مجموع چگونه
ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
نسبتاً خوب و رو به جلو است.
3. با توجه به اهداف ذکر شده در بالا
مهرگان تا چه اندازه در راه رسیدن به این اهداف موفق بوده است؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
گام‌هایش در رابطه با اهداف رو به جلو و تکاملی است که این یکی از قدرت‌های
نشریۀ شما می‌باشد.
4. کدام بخش مهرگان را قوی‌ترین و
کدام بخش آن را ضعیف‌ترین می‌دانید؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
همۀ بخش‌ها در یک سطح هستند (متوسط) و کمی خامی در آن دیده می‌شود.
5. بیشتر مطالب مهرگان دارای تاریخ
مصرف نبوده و اطلاع رسانی درست و بدون تعصبات قومی، ملی و مذهبی از ارکان اصلی آن
است. تا چه اندازه در این راه موفق بوده‌ایم؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
موفق و خوب بوده‌اید.
6. هر چند ظاهراً استاندارد واحدی در
مورد قواعد درست‌نویسی، فاصله گذاری و در کل استانداردهای نگارشی که مورد قبول
همگان باشد وجود ندارد اما مهرگان در تلاش است تا این قواعد را در حد امکان رعایت
کند. مهرگان این قواعد را در مورد چاپ تمامی مقالات ارسالی به مهرگان نیز رعایت می‌کند
تا کل نشریه حالت یکنواختی داشته باشد. نظر شما در این مورد چیست؟ و مهرگان تا چه
حدی در این راه موفق بوده است؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
کاملاً موفق هستید و از امتیازات مجلۀ شماست.
7. مهرگان در انتخاب و گزینش مطالب هر
شماره وسواس ویژه‌ای به خرج می‌دهد تا هماهنگی بین مطالب مندرج در بخش‌های مختلف
آن به نوعی حفظ گردد. پروندۀ هر شماره محور اصلی جهت تعیین مطالب آن شماره است. به
نظر شما تا چه اندازه در راه رسیدن به این هدف موفق بوده‌ایم؟ و آیا چنین هماهنگی‌ای
را لازم می‌دانید؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
تقریباً موفق در این اهداف هستید اما راه زیادی در پیش دارید.
8. مهرگان در تلاش است تا از درگیر
شدن با مسائل و بحث‌های داغ و زودگذر سیاسی و یا مذهبی خودداری کند و در عوض به
مسائل کلی‌تر و ساختاری، که با ریشه‌های اجتماعی، فرهنگی و ملی ما مرتبط است
بپردازد. البته این به معنای بی‌تفاوت بودن مهرگان نسبت به مسائل روز نیست. نظر
شما به عنوان صاحبان رسانه‌ها در این مورد چیست و تا چه اندازه مهرگان را در
مراعات این اصل موفق می‌بینید؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
موفق بوده‌اید.
9. در مجموع مهرگان بر آن است تا حامل
پیام مهر و دوستی باشد و نیمۀ پُر لیوان را ببیند. به نظر شما آیا در این راه موفق
بوده‌ایم؟
پاسخ
نشریۀ زن روز:
همین طور که اعلام کرده‌اید می‌باشد و در این راه موفق بوده‌اید.
10. چنانچه هر نظر و یا پیشنهاد دیگری
دارید با کمال میل پذیرای شنیدن آن هستیم.
پاسخ
نشریۀ زن روز:
مجله کمی خام است و تا پختگی فاصله دارد، اما کاملاً مشخص است که هدفمند و
مثبت و رو به جلو می‌باشد. با مدیریت خوبی که می‌شود آیندۀ خوبی را می‌توان برای
آن دید.