بازگشت موقت سفال‌نوشتۀ کوروش کبیر به ایران
مهرگان فرهنگ: 19 شهریور ماه امسال معادل با 10 سپتامبر 2010، سفال‌نوشتۀ
کوروش کبیر موسم به منشور حقوق بشر کوروش که به طور دائمی در موزۀ بریتانیا و در
شهر لندن انگلستان حفظ و نگهداری می‌گردد برای بازدید عموم به مدت چهار ماه به
موزۀ ملی ایران به امانت داده شد.
این گنجینۀ ایران باستان به جا مانده از دوران هخامنشیان تحت تدابیر شدید امنیتی
به ایران منتقل گردید. گروه ویژه‌ای از انگلستان به سرپرستی جان کرتیس، باستانشناس،
محقق و پژوهشگر بخش خاورمیانۀ موزۀ بریتانیا مسئولیت انتقال و حمل این منشور به
ایران را به عهده داشتند.
به گزارش موزۀ بریتانیا در این زمینه، این اثر تاریخی یکی از باارزش‌ترین آثار
تاریخی موجود در این موزه است و این اثر تنها به مدت چهار ماه به ایران به امانت
داده شده است. لازم به ذکر است که موزۀ بریتانیا با شش میلیون بازدیدکننده در سال
یکی از پربازدیدکننده‌ترین موزه‌های دنیا است.
بعد از اکتشاف این سفال‌نوشته در حدود 130 سال پیش، آخرین باری که این منشور سفالی
به مدت 10 روز به ایران منتقل گردیده بود حدود چهل سال پیش و در هنگام برگزاری جشن‌های
2500 سالۀ شاهنشاهی ایران بود.
اکتشاف این سفال‌نوشته به جریان کاوش‌های باستان‌شناسی در جنوب عراق، که زمانی
مرکز تمدن بابلی بود، برمی‌گردد. بررسی‌های بعدی و خواندن محتوای آن نشان داد که
این لوح شامل فرمان کوروش دوم، پادشاه هخامنشی است که در نوشته‌های تاریخی از او
با عنوان کوروش کبیر نیز یاد شده است. از آنجا که بخشی از این سفال نوشته حاوی
نظرات کوروش در مورد زمامداری و روابط حکومت و مردم و دستور او برای آزادی دینی،
رهایی بردگان، آزاد کردن اسیران، منع بیگاری و همچنین، ممنوعیت دست‌اندازی سپاهیان
ایرانی به جان و مال مردم حتی ملت‌های شکست‌خورده است، برخی از مورخان از آن به
عنوان نخستین سند احترام به حقوق بشر در تاریخ جهان یاد کرده‌اند.
زمان نگارش این
سند به سال 539 قبل از میلاد باز می‌گردد که کورش پارسی با شکست پادشاه بابل، وارد
این سرزمین شد و از جمله نخستین اقدامات او، دستور آزادی مردمانی بود که بابلیان،
پس از اشغال سرزمینشان، به عنوان اسیر به بابل انتقال داده بودند.
کتاب مقدس
یهودیان نیز ماجرای فتح بابل به دست کوروش، پادشاه پارس، و آزادی اسیران یهودی به
فرمان او را ذکر کرده و کوروش را به عنوان برگزیدۀ خداوند، مورد ستایش قرار داده
است.
قابل ذکر است که به دلیل اهمیت این منشور به عنوان یکی از آثار تاریخی و جهانی،
نسخه‌ای بدلی از این منشور در طبقۀ دوم ساختمان سازمان ملل متحد و قبل از ورود به اتاق
شورای امنیت به معرض تماشا گذاشته شده است. | 