سال اول / شماره سوم / پروین اعتصامی

پروین اعتصامی یکصد و پنج ساله شد




مهرگان فرهنگ:
در تاریخ 12 مارچ 2010، به مناسبت یک صد و پنجمین سالروز تولد شاعرۀ معاصر ایران پروین اعتصامی، مجلس بزرگداشت و ادای احترامی از سوی "مرکز مطالعات ایران شناسی تورنتو"  و با همکاری "بنیادحافظان فرهنگ و هنر ایران" در شماره 290 خیابان شپرد غربی بین ساعات 7:30 تا 9:30 شب برگزار شد. در این مراسم که حدود 40 نفر از علاقه مندان و دوستداران فرهنگ و هنر ایران در آن حضور داشتند، شرح مختصری راجع به پروین و فضای اجتماعی زمان وی ارائه گردید. سپس از چند نفر از حاضران در مجلس تقدیر به عمل آمد و لوح تقدیر هایی به آنان ارائه شد.
چند نفر از حضار نیز، با خواندن اشعار مختلف فضای مجلس را متنوع تر نمودند. در پایان این مراسم به صرف شام از میهمانان این برنامه پذیرایی گردید.
جناب آقای حسین احمدی مجری این برنامه، در مقدمه سخنان خود اشاره کردند: " آنچه که ما می توانیم در این هزاره سوم از آن صحبت کنیم، همانا ادب، هنر و فرهنگ ماست. چرا که ما از نظر تکنولوژی چندان پیشرفته نیستیم و در ردۀ 78 دنیا قرار داریم. اما از نظر فرهنگ از تمدن های بزرگ دنیا هستیم". وی همچنین آثار پروین را به چهار گروه مثنوی، قطعات، غزلیات و اشعار متفرقه تقسیم کردند. و یاد آورشدند که بیشترین آنها مثنوی است.
یکی دیگر از حضار نیز پیش از دکلمه شعری از هوشنگ ابتهاج، اشاره کردند "یکی از علل زنده ماندن زبان فارسی وجود اشعار فارسی است. چرا که اشعار فارسی دارای وزن و قافیه است." وی در مقام مقایسۀ ادبیات ایران و جهان، متذکر شدند که به عنوان مثال نوشته های شکسپیر که یکی از بزرگان ادبیات غرب است بعد از گذشت چندین دهه به سختی قابل خواندن حتی برای انگلیسی زبانان است. هر چند که اشعار شاعران فارسی زبان نظیر حافظ، پس از گذشت صد ها سال هنوز بسیار شیوا است و همه از خواندن اشعار این بزرگان لذت می برند. وی یادآوری نمود که شعر فارسی به دلیل استفاده از استعارات باعث گسترش زبان فارسی شده است.
انتظار می رفت در این مجلس ادای احترام، زمان بیشتری به نقد و بررسی اشعار، سبک شعری، شرایط سیاسی و اجتماعی پروین پرداخته شود.
مهرگان نیزبا شرح مختصری از زندگی بسیار کوتاه ولی پر بار پروین، حق مطلب به این بزرگوار را در حد خود ادا می کند. متن زیر برگرفته از ویکی پیدیای فارسی است.


زندگینامه پروین اعتصامی

رخشنده اعتصامی مشهور به پروین اعتصامی در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام‌الملک) از سکنه شفت گیلان و اصالتاً آشتیانی بود. مادرش اختر فتوحی، از اهالی آذربایجان بود. پروین تنها دختر خانواده بود و چهار برادر داشت. اعتصام‌الملک، پدر پروین از نویسندگان و مبارزان دوران مشروطه بود. او در سال ۱۲۹۱ به همراه خانواده‌اش از رشت به تهران مهاجرت کرد؛ به همین خاطر پروین از کودکی با مشروطه‌خواهان و چهره‌های فرهنگی آشنا شد و ادبیات را در کنار پدر و استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار آموخت. در دوران کودکی، زبان‌های فارسی و عربی را زیر نظر معلمان خصوصی در منزل و زبان انگلیسی را در مدرسه آمریکایی‌ها فراگرفت.
پروین در نوزده تیر ماه 1313 با پسر عموی پدرش سرهنگ فضل الله آرتا ازدواج کرد و چهار ماه پس از عقد ازدواج به کرمانشاه به خانه شوهر رفت. شوهر پروین از افسران شهربانی و هنگام وصلت با او رئیس شهربانی در کرمانشاه بود. اخلاق نظامی او با روح لطیف و آزاده پروین مغایرت داشت. او که در خانه‌ای سرشار از مظاهر معنوی و ادبی و به دور از هر گونه آلودگی پرورش یافته بود پس از ازدواج ناگهان به خانه‌ای وارد شد که یک دم از بساط عیش و نوش خالی نبود و طبیعی است همراهی این دو طبع مخالف نمی‌توانست دوام یابد و سرانجام این ازدواج ناهمگون به جدایی کشید و پروین پس از دو ماه و نیم اقامت در خانه شوهر با گذشتن از کابین طلاق گرفت. با این همه او تلخی شکست را با خونسردی و متانت شگفت آوری تحمل کرد و تا پایان عمر از آن سخنی بر زبان نیاورد و شکایتی ننمود. در سالهای ۱۳۱۵ و ۱۳۱۶ در زمان ریاست دکتر عیسی صدیق بر دانشسرای عالی، پروین به عنوان مدیر کتابخانهٔ آن، مشغول به کار شد.

پروین به تشویق ملک‌الشعرای بهار در سال ۱۳۱۵ دیوان خود را منتشر کرد، ولی مرگ پدرش در دی ماه ۱۳۱۶ در سن ۶۳ سالگی، ضربه هولناک دیگری به روح حساس او وارد کرد که عمق آن را در مرثیه‌ای که در سوگ پدر سروده‌است، به خوبی می‌توان احساس کرد:

پدر آن تیشه که بر پای تو زد دست اجل
تیشــــه‌ای بود که شد باعث ویرانی من

پروین اعتصامی عاقبت در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در سن ۳۵ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در مقبرهٔ خانوادگی شان در قم به خاک سپرده شد.

در ضمن از سال 1385 و به مناسبت صدمین سالگرد تولد پروین اعتصامی، سالروز تولد وی با تایید شورای عالی انقلاب فرهنگی، در تقویم رسمی کشور به ثبت رسیده است.

Comments