|
مادر
تاج از فرق فلک برداشتن
جاودان آن تاج بر سرداشتن در بهشت آرزو ره یافتن هر نفس شهدی به ساغر داشتن روز در انواع نعمت ها و ناز شب بتی چون ماه در بر داشتن صبح از بام جهان چون آفتاب روی گیتی را منور داشتن شامگه چون ماه رویا آفرین ناز بر افلاک اختر داشتن چون صبا در مزرع سبز فلک بال در بال کبوتر داشتن حشمت و جاه سلیمان یافتن شوکت و فر سکندر داشتن تا ابد در اوج قدرت زیستن ملک هستی را مسخر داشتن برتو ارزانی که ما را خوش تر است لذت یک لحظه "مادر" داشتن! فریدون مشیری پرونده مهرگان: دومین هفته ماه می هر سال در بسیاری از کشور ها روز مادر نامگذاری شده است. این در حالی است که برخی کشورها، روز مادر را در روزهای متفاوتی جشن می گیرند. مقام شامخ مادر به حدی والاست است که به راستی نیاز به تعریف روز بخصوصی برای آن نیست. هر روز و هر لحظه می تواند روز مادر باشد. مادر تنها موجودی است که جایگزینی برای آن وجود ندارد. آیا می توان گفت که واژه مادر از "ما" و "در" می آید؟ یعنی "ما" "در" او هستیم؟ پس تا ما هستیم مادر نیز هست حتی اگر در قید حیات نباشد؟ به هر شکل چه زیباست که از قدر و منزلت مقام مادر تا زمانی که هست قدر دانی شود تا در نبودش عذاب وجدان کمتری داشته باشیم. متاسفانه به دلیل مشغله های روزمره، بسیاری قدر این گوهر تابناک را آنطور که باید و شاید نمی دانند. و شاید به همین دلیل است که در بسیاری از متون و اشعار ما ایرانیان، تنها در باب فقدان مادر سخنوری شده است. حال که گرفتاری ها و مشغله های روز مره زندگی، مجال یاد آوری و قدر دانی هر روزه از مادر را به بسیاری از ما نمی دهد، بیایم حداقل یک روز در سال را به طور ویژه به مادر و جایگاه والای او اختصاص داده و در حد توان خود از زحماتش قدر دانی کنیم، پیش از اینکه بسیار دیر باشد. در این خلوت سرای بی کسی ها خدا را دم به دم آغاز کردم به یاد مادرم اشکی فشاندم غم دیرینه را آغاز کردم شنیدم ناله مادر که می گفت ترا با گریه ها دمساز کردند؟ چو قدرم را ندانستی ز دستت به سوی آسمان پرواز کردم [1]  تاریخچه روز مادر در عصر مدرن روز مادر عصرحاضر، در روز های مختلفی از سال برگزار می گردد هر چند که برگزاری آن در ماه می از همه رایج تر است. از سال 1914 و در زمان ریاست جمهوری "وُدرو ویلسن"، بعد از تلاش ها ی شبانه روزی و بی وقفه فعالان اجتماعی به ویژه "اَن مری جارویس"، روز مادر به عنوان یکی از تعطیلات رسمی در سرتاسر آمریکا به ثبت رسید. اَن مری جارویس (1832 تا 1905) زن خانه‌دار آمریکایی و از فعالان اجتماعیی بود که در امور اجتماعی از جمله گسترش امر بهداشت به منظور نجات کودکان از مرگ و میر بسیار فعال بود. وی بنیانگذار "روز کار مادر" در سال 1858 بود. از دیگر زنانی که در به ثبت رساندن روز مادر در عصر مدرن و بعد از جنگ های داخلی آمریکا، نقش به سزایی داشته اند می توان از جولیا وارد هئو (1819 تا 1910)، شاعر صلحدوست و نیز دختر اَن مری جارویس، "آنا جارویس" نام برد. در سال 1870، جولیا وارد هئو، که از کشتار و خونریزی جنگ های داخلی آمریکا به ستوه آمده بود، سعی نمود تا بیانیه ای در ارتباط با صلح، در کنفرانس بین المللی صلح لندن و پاریس صادر کند. پیش از آن هئو پیشنهاد برگزاری روزی بنام روز مادر را نیز داده بود. آنا جارویس بعد از مکاتبات و پی گیری های فراوان با دولتمردان وقت، برای اولین بار در 10 ماه می 1908 در شهر گرافتون ایالت ویرجینیای غربی، جایی که مادرش به مدت 20 سال در کلاس های یکشنبه کلیسای "اندروز متودیست" شرکت کرده بود، روز مادر را جشن گرفت. به تدریج مردم دیگر شهرهای آمریکا روز مادر را جشن گرفتند تا جایی که در سال 1912 چهل و پنج ایالت امریکا روز مادر را به رسمیت می شناخت. "از آنجا كه مادر جارویس، علاقه بسیار زیادى به گل میخك داشت، در این روز تنها از گل میخك براى تبریك استفاده مى شد. حلقه هاى گل میخك سفید به یاد مادران از دست رفته و میخك صورتى براى مادرانى كه در قید حیات بودند استفاده مى شد. تا اینكه در سال ۱۹۲۵، گلفروشى ها از پخش تنها گل میخك در روز مادر امتناع كردند و همین امر سبب شد انواع گل هاى دیگر نیز براى تبریك روز مادر در آمریكا به كار روند. روز جهانى مادر در آمریكا یكى از شلوغ ترین و پر رفت و آمدترین روزهاى سال است. تحقیقات نشان داده است در حدود ۹۶ درصد از آمریكایى ها در خریدهاى روز مادر شركت مى كنند. در این روز، بسیارى از آمریكایى ها براى صرف ناهار و یا شام به رستوران مى روند. از این رو رستوران ها در این روز، ساعات شلوغ و پر مشترى را پشت سر مى گذارند. همچنین طبق آمار به دست آمده، بیشترین تماس هاى تلفنى در سال، به غیر از سال نو و تعطیلات ژانویه در آمریكا به روز جهانى مادر تعلق دارد. فلسفه روز مادر در غرب روز مادر ریشه در همگرایی مادران در تلاش آنان برای حفظ صلح و نجات جان فرزندانشان دارد و هنوز سازمان‌های زنان در امریکا تلاش دارند تا فعالیت‌های اجتماعی در این روز در زمینه‌های بزرگداشت صلح، مخالفت با جنگ و بهبود وضعیت کودکان و مادران سامان داده شود. سازمان‌هایی که برای بهبود وضعیت زنان مبارزه می‌کنند، شعارهای مبارزاتی خود را در راستای لغو تبعیض علیه مادران هماهنگ می‌سازند و تلاش می‌کنند تا زنان را بسیج سازند تا پرسش‌هایی همچون آموزش کودکان، بهداشت کودکان و مادران، ساعات کار مناسب و دستمزد برابر برای زنان را در سطح اجتماعی برجسته ساخته و دولت را به سیاست‌گذاری مناسب در راه حل این مشکل‌ها وادار سازند. تاریخچه روز مادر عصر باستان در دوران یونان باستان به مناسبت تولد رئا، مادرخدایان اساطیرى به مادران ارج نهاده مى شد. بعد از دوران یونان باستان، در دهه ۱۶۰۰، هر ساله آیین سنتى برپا مى شد كه به «یكشنبه مادرانه» معروف بود. این مراسم در چهارمین یكشنبه چله روزه مسیحیت برگزار مى شد. در آن زمان به دلیل فقر موجود در جامعه بسیارى از انگلیسى ها مجبور بودند در مكان هایى بسیار دورتر از محل زندگى شان با پیمودن مسیرى طولانى به كار و فعالیت بپردازند. در یكشنبه مادرانه، این كارآموزان و كارگران حق داشتند با استفاده از مرخصى كامل روزانه، به خانه هایشان بازگردند و روز مادر را در حضور مادرانشان جشن بگیرند. پس از انتشار دین مسیحیت به سراسر اروپا، یكشنبه مادرانه جاى خود را به «كلیساى مادر» سپرد. در حقیقت رهبران مسیحى تلاش كردند با شناخت هرچه بیشتر مسیحیت به مسیحیان، كلیساها را مظهر قدرت، ناجى و حامى آنها در زندگى معرفى كنند. با گذر زمان، این دو مراسم با یكدیگر تلفیق شدند به طورى كه مسیحیان در این روز، از مادران و كلیساها به طور همزمان قدردانى مى كردند. روز مادر در کشورهای مختلف همانطور که اشاره شد روز مادر کشورهای مختلف، به مناسبت های مختلف و در تاریخ های متفاوتی برگزار می گردد. روز مادر در ایران که از آن به عنوان روز زن نیز یاد می شود، به مناسبت ولادت فاطمه زهرا دختر حضرت محمد می باشد. امسال این روز در تاریخ 13 خرداد است، هرچند که مبنای آن بر اساس تقویم قمری است و روز آن هر سال تغییر می کند. این در حالی است که هیچیک از کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی که مهد تمدن اسلام است روز مادر را در این روز جشن نمی گیرند. لیست کشور های مختلف با تاریخ برگزاری روز مادر در آنها را در زیر مشاهده می کنید. نروژ (دومین یکشنبه ماه فوریه) اسراییل (سی ام شوات، یازدهمین ماه تقویم هیبرو) گرجستان (سوم مارچ) افغانستان، آلبانی، ارمنستان، بلاروس، بُسنی، آذربایجان، بلغارستان، قزاقستان، لائوس، رومانی، روسیه، سیبری، مونته نگرو، مالدیو، مقدونیه (هشتم مارچ) ایرلند، نیجریه و انگلستان (چهارمین یکشنبه در ماه لنت) بحرین، اردن، مصر، کویت، لیبی، لبنان، عمان، فلسطین، عربستان سعودی، سودان، سوریه، امارات، یمن، عراق (بیست و یکم مارچ) اسلوانی (بیست و پنجم مارچ) نپال (بیست و چهارم آپریل) موزامبیک، پرتغال، لیتوانی، اسپانیا (اولین یکشنبه می) آلبانی، کره جنوبی (هشتم می) السالوادور، گواتمالا، مکزیک (دهم می) پاراگوئه (پانزدهم می) لهستان (بیست و ششم می) بولیوی (بیست و هفتم می) الجزیره، دومینیکن، فرانسه، مراکش، سوئد، تونس (آخرین یکشنبه می) نیکاراگوئه (سی و یکم می) مغولستان (اول جون) لوکزامبورگ (دومین هفته جون) تایلند (دوازدهم آگست) کستاریکا (پانزدهم آگست) هندوستان (نوزدهم آگست) آرژانتین (سومین یکشنبه اکتبر) پاناما (هشتم دسامبر) اندونزی (بیست و دوم دسامبر) ایرا ن (چهاردهم جون) دیگر کشور ها که در بالا لیست نشده (آمریکا، کانادا، چین، برزیل، شیلی و ...) (دومین یکشنبه می) پاورقی: 1. شعر از مهدی فرشته هوش 2. منبع Holidays.net؛ ترجمه نازنین زاغر |