فرشتگان زندگی / مراحل رشد طبیعی کودک بابک مدنی ادامه از قسمت قبل - جهت دسترسی به قسمت نخست این مقاله تحت عنوان "شناخت کودکان و مراحل رشد آنان" به وب سایت مهرگان مراجعه فرمایید.  1. شیر خوارگی (تولد تا 12 ماهگی)
ü تغییر الگوی خواب از خواب و بیداری ناشی از گرسنگی، کثیفی پوشک، درد، اضطراب به 2 مرتبه بیداری در طول شب ü تغییر الگوی غذا خوردن از هر 3 ساعت در میان، به 3 مرتبه غذا در روز ü تمرین کنترل گردن، و حدودا در چهار ماهگی، لذت بردن از بالا گرفتن سر ü کشف محیط و تمرکز بر اشیا با چشم ü 6 ماهگی: شروع به گرفتن اشیا می کند. ü در 6 ماهگی گرفتن و رها کردن، در 6 تا 8 ماهگی گرفتن شیشه شیر خود به تنهایی ü 4 تا 6 ماهگی: غلت زدن ارادی ü اولین دندان در 6 ماهگی تا رویش 12 عدد دندان در 12 ماهگی ü 6 تا 8 ماهگی :نگهداشتن تعادل و به تنهایی نشستن ü 9 ماهگی: بالا نگهداشتن خود و قرار گرفتن در حالت ایستاده ü آغاز به خزیدن در 6 ماهگی و 9 تا 10 ماهگی سینه خیز رفتن ü در 12 ماهگی آغاز راه رفتن 1.2 رشداجتماعی ü 4 تا 5 ماهگی: خندیدن ü لذت بردن از تکان دادنش و جست و خیز ü تشخیص مادر و اعضا خانواده ü تشخیص دست و پا و بازی با آنها ü تمایل به بازی با خود و دیگر اعضا ü رفتار متفاوت با غریبه ها ü شرکت در بازیهای کودکانه ü تقلید رفتار 1.3 رشد عاطفی ü تشخیص گریه خود ü نشان دادن عواطف با حرکات بدن و دست و پا و قیافه ü بیان شادمانی از احساس کردن و دیدن دیگران ü 6 ماهگی، محبت نشان دادن از بوسیده شدن و بغل شدن ü توانا شدن برای نشان دادن علائمی از ترسیدن ü کنار زدن اشیا و افرادی که دوست ندارد 1.4 رشد شناختی ü شناسایی قیافه مادر و سایر اطرافیان از غریبه ها ü کشف و کنجکاوی در اطراف با نگاه، چنگ زدن، رها کردن، به دهان گرفتن و وقت گذاشتن برای بررسی آنها ü تکرار بعضی کارها ناشی از لذت بردن و کشف آنها ü از 6 ماهگی، گشتن بدنبال اشیا گمشده که معمولا اطرافش بوده
ü 4 ماهگی: بیان اصواتی شبیه صحبت کردن ü تقلید صدای اطراف و کلمات صدادار ü 6 ماهگی: گفتن ماما و سپس اصواتی برای پدر ü تقلید کلمات ü خداحافظی با حرکات دست ü توجه به صحبت کننده با نگاه به او
2. کودکان نوپا (1 و 2 سالگی) 2.1 رشد جسمانی ü آغاز رشد مهارتهای حرکتی ü افزایش دندانها تا 20 عدد در 2 سالگی ü رشد عضلات، ایستادن به تنهایی و حرکت صندلی خود ü شروع به راه رفتن در 15 ماهگی تا 18 ماهگی که می تواند همراه لغزش باشد ü از 15 تا 19 ماهگی، آغاز خودانگیزشی جنسی (masturbation) ü بازی ساده با توپ ü خزیدن روی پله ها ü پیدایش حرکات ظریف مثل گذاردن چیزی در جعبه، بیرون آوردن، گرفتن قاشق و ... ü گذاشتن لباس و ... روی سر خود ü 18 ماهگی: رسم خطوط، ورق زدن کتاب ü در 24 ماهگی راه رفتن کامل، دویدن ناقص، بالا و پایین پریدن، گرفتن لیوان، چیدن مکعب های بازی، باز کردن در قفسه ها، بکار گرفتن بیشتر دست در کارها ü شروع کنترل ادرار روزانه 2.2 رشد اجتماعی ü حس جزیی تشخیص خود با دیگران ü تشخیص من و شما ü بازیهای خودبخودی انجام می دهد، تقلید بهتر، تشخیص اعضا بدن ü واکنش به موسیقی ü اجتماعی شدن بیشتر با لذت بردن از بودن با همسالان ü علاقه مندی به بازیهای مقایسه ای، بیرون رفتن و کشف خارج ü پیدایش حس مالکیت 2.3 رشد عاطفی ü خوشخو و مهربان (اگر در مورد همه رفتارهای طبیعی خود، چون گریه شبانه، ادرار و دفع غیر ارادی، به دهان گذاشتن اشیا و ... مورد خشونت کلامی والدین و چه بسا خشونت فیزیکی والدین قرار نگرفته باشد (چه بوی گندی میدی، پشت و رو کردن و تعویض پوشک کودک، با تندی و حرکات ناشی از خشمی ابلهانه) ü 18 ماهگی: مقاومت در برابر تغییر و تمایل به سرکشی، دعوا، دویدن و پنهان شدن، تاکید بر کلمه نه برای اراده یابی ü درک احساس دیگران ü پیدایش وجدان و حس گناه ü شاید زیاده روی در خندیدن و جهیدن
2.4 رشد شناختی ü جستجوی چیزهایی که مخفی شده اند، یادآوری، پیش بینی، و داشتن تصورات ذهنی ü استدلال قیاسی ساده ü یادآوری حوادث گذشته نزدیک و درک مرور زمان، نام اشیا و تاخیر در تقلید، شناسایی رنگها و احتمالا نام رنگها ü تشخیص 1 از تعداد بیشتر از آن، شمردن 1 تا 3 بی توجه به مفهوم و گیج شدن از عدم رعایت ترتیب 2.5 زبان ü 18 ماهگی: تسلط به بیشتر اصوات زبان، دانستن 20 تا 50 کلمه، بکار بردن ترکیبات کلامی دو سه واژه ای ü دانستن 300 تا 1000 کلمه در پایان 2سالگی ü آغاز دستور زمان با من، ما، شما ü عدم توانایی صرف درست زمان، صحبت کردن با خود با کنار هم گذاشتن کلماتی که معنای کاملی ندارد، عدم بکار بردن درست دیروز امروز فردا ü بیان مطالب با ایما و اشاره، پاسخ به پرسشهای ساده ü لذت بردن از آهنگ، شعر کودکستانی، داستان و تکرار چندین باره آنها
3. دوره پیش دبستانی (3 و 4 سالگی) ü توسعه مهارتهای حرکتی، سوار سه چرخه شدن، به حرکت درآوردن اسباب بازی های متحرک بزرگ ü صاف و منظم دویدن و توقف به آسانی ü بالا رفتن از نردبانهای کوتاه، جهش با دو پا، حفظ تعادل روی یک پا ü واکنش بیشتر به موزیک و استفاده از اوقات ü گشترش مهارت در پوشیدن، کنترل ادرار 3.2 رشد اجتماعی ü تبدیل بازیهای انفرادی به بازیهای گروهی، پیدایش همبازیهای خیالی از 2.5 سالگی ü آگاهی به اختلاف جنسی و نژادی، هویت جنسی خود ü شروع استقلال ü 4سالگی: رشد قوه ابتکار و اعتماد به خود 3.3 رشد عاطفی ü آغاز طنز و خنده به همراه بزرگتران ü توسعه کنترل رفتار خود ü کمتر منفی بودن، احتمال شروع ترس تا 5سالگی، احتمال دروغگویی عمدی 3.4 رشد شناختی ü آغاز مهارت یابی برای برخورد مسایل، گوش دادن عمدی برای یادگیری، تعمیم دادن ارادی ü ترسیم خطوط هر چند مخدوش در یک جهت و بی تکرار با کنترل بیشتر ü کشیدن نقاشیهایی که بیانگر افکار و دانستنیهای اوست ü پرسشگری بطور مکرر درباره خصوصیات و ویژگیها ی آنچه می بیند ü جداسازی واقعیات ازخیالات، خود مدار شدن ü جمع و تفریق ساده در موقعیت واقعی برای چیدن قاشق و کم یا زیاد بودن آنها ü یادگرفتن سطحی طبقه بندی و اجرای آن مثل لباس، ظروف و ... 3.5 زبان
ü رشد سریع جمله بندی ü در 4 سالگی: تسلط به 90 درصد مکالمه با اشتباهات اندک دستوری ü صحبت کردن درباره عملی که در همان زمان درحال انجامش هستند بویژه در بازی هایشان
4. دوره نخستین دبستان (5 و 6 سالگی) 4.1 رشد جسمانی ü با تحرکی پایدار و کنترل شده ü تمایل به استفاده از دوچرخه، ورزشهای شنا، ژیمناستیک و ... ü کنترل بیشتر حرکات ظریف و شروع استفاده از مسواک، قیچی، اره و ... ü کنترل خوب دست در نوشتن و نقاشی ü پوشیدن لباس و شاید مشکل، در بستن بند کفش ü آغاز لق شدن دندان از 6 سالگی
4.2 رشد اجتماعی ü دوست یابی، رفتن برای ملاقات دوستان، تغییرمکرر دوستان، خودکفایی بیشتر، انجام وظایف و برنامه ریزی کوتاه مدت، خود آگاهی به پوشش ü انجام مقایسه خود با دیگران، تمایل به اول بودن و بردن در بازیها، حالت گزافه گویی و مالکیت، ناراحتی موقتی از باخت ü داشتن حالت مثبت/منفی به والدین ü تمایل به وضع قوانین برای کوچکترها، تمییز رفتارهایی که مناسب جنس آنها نیست، معمولا تمایل به جنس هم نوع 4.3 رشد عاطفی ü کنترل عواطف بشکل قابل قبول، تغییر عواطف، دعواهای کوتاه و مکرر، رشد وجدان ü آغاز حالتهایی چون عصبانیت و آشفتگی، فاش کردن اسرار وزیاده گویی ü رشد حس قبول مقررات از 6 سالگی و رعایت نوبت و حق دیگران
4.4 رشد شناختی ü به یاد سپاری مقدار و طول و ...، علاقه مندی به اعداد، حروف و شمارش، شناخت اکثر رنگها ü شناخت کلمات آشنا در متن چاپی، دنبال کردن خواندن با استفاده از انگشت در زیر خط، آغاز به خواندن و نوشتن حساب از 6 سالگی ü درک مشکل فضا و زمان، درک وقایع گذشته 4.5 زبان ü دانستن حدود 2500 کلمه ü گاهی مشکل در تلفظ بعضی حروف، گیج شدن بدلیل عدم درک معنی بعضی کلمات و حتی ترس از نفهمیدن ملاحظات زبانی خاص بزگسالان، زیاد حرف زدن و کنترل دیگران با شیرین کاریهای زبانی 5. دوره دبستانی (7 و 8 سالگی) 5.1 رشد جسمانی ü توسعه مهارت بدنی برای ورزشهای گروهی، تمایل به تمرین ü تسلط بیشتر بر ترتیب حروف و جهات اصلی ü رویدن دندان دائمی، رشد و تغییر اندامهای بدن 5.2 رشد اجتماعی ü تعامل با جنس مخالف، اطمینان به هویت جنسی خود ü تشکیل دادن گروه، پی ریزی دوستیهای جدی تر، اثر پذیری زیاد از همسالان در عادات و ارزشها و...، بحث با هم ü انجام بهتر بازیها بدون اصرار به بردن، سعی در انجام عمل خوب که دانسته اند 5.3 رشد عاطفی ü گاهی اشکال در آغاز یک کار ولی اصرار در به پایان رساندن آن، نگرانی از مدرسه ü ایجاد روابط عاطفی جدید،حساس بودن به پذیرش همسالان، طنز گویی و علاقه به معما ü رشد حس مالکیت و جمع آوری اشیا مورد علاقه ü داشتن قابلیت مسوولیت پذیری در خانه و مدرسه ü تشخیص خوب و بد آموزانده شده از هم، در اتفاقات دیگران را مقصر می دانند و ممکن است داستان جعلی هم بسازند 5.4 رشد شناختی ü گسترش توجه و تمرکز بر یک مساله، علاقه مند به نتیجه گیری از عملی ü آگاهی یافتن ازجامعه و دنیا، شناخت وقت و سال و ماه و ساعت، شناخت نقاط قوت خود در انجام کاری ü توسعه دانش و مهارت خواندن نوشتن، پیدایش جنبه های منطقی در تفکرات (عدم تغییر وزن با تغییر شکل خمیر، طبقه بندی بر اساس مشخصه های متفاوت در یک شی، چیدن بر حسب اندازه، عدم دستکاری ذهنی اشیا تا وقتی که در مقابل او قرار دارد)
5.5 زبان ü شنونده خوبی هستند (اگر تا این سن از طرف والدین و معلمین خوب شنیده شده باشند) و می توانند ترتیب منطقی بین وقایع را دنبال کنند ü داشتن قدرت محاوره و توضیح عمل، ابراز وجود (بصورت کلامی، کتبی، شعر، طنز آگین و ...) ü اصلاح اشتباه کلامی خود و دیگران ü ابتکار در طنز آفرینی با کلمات چند معنایی |
